Publicatiedatum: juli 2021
Artikel door: Mandy Aerts

‘Onze humor helpt ons overal doorheen’

In gesprek met Mandy Aerts, directeur De Regenboog

We kijken terug op een ongewoon schooljaar. Met heel veel turbulentie en onrust, met twijfels en onzekerheden, maar ook een jaar met veel saamhorigheid en teamgeest. De schouders eronder zetten, vertrouwen in elkaar en waardering van alle positieve ontwikkelingen die er ook waren. Voor basisschool De Regenboog was het improviseren nog nadrukkelijker aan de orde, omdat de omschakeling naar thuisonderwijs ook samenviel met het wegvallen van directeur Frans Haarbosch. Mandy Aerts, inmiddels benoemd tot directeur van de school, vertelt over de ups and downs van het afgelopen schooljaar, de impact op het team en de kinderen, de vragen en zorgen die het met zich meebracht en de inzichten die eruit zijn voortgekomen.

Steile leercurve
Mandy: ‘Het was voor ons echt een rollercoaster. We moesten van de ene op de andere dag allerlei acties nemen die we doorgaans niet gewend zijn. De overstap naar de nieuwe leeromgeving, het werken met Teams, het beschikbaar maken van de online lessen en oefenmaterialen. Het was een sprong in het diepe. Maar wellicht ook omdat we geen keus hadden, maakten we razendsnelle vooruitgang. Ik heb gezien hoe iedereen elkaar hielp om er het beste van te maken. Om het kindgericht onderwijs mogelijk te blijven maken, waar we voor staan. Met alle barrières die we hebben moeten slechten, de grotere werkdruk en de inspanningen om het onderwijs door te laten gaan, ben ik supertrots op ons team. Ik kan wel zeggen dat iedereen is gegroeid als professional, zeker op het gebied van ICT vaardigheden.’

Snel omschakelen
‘Voor ouders was het net zozeer een plotselinge ommekeer waar ze mee geconfronteerd werden. We kregen tal van vragen van ouders die onzeker waren en zich zorgen maakten.
Hoe lang zou dit gaan duren? Loopt mijn kind niet teveel achterstand op? Hoe moet dat nu met de brede ontwikkeling? Hoe krijgen we het thuis allemaal geregeld? Kan ik mijn kind wel goed ondersteunen met de schoolvakken? Hoewel we ook niet alle antwoorden hadden, was het onze taak om ouders goed te informeren en gerust te stellen. En om tegelijk een appel te doen op medeverantwoordelijkheid. We doen dit samen. We hebben jullie nodig. Naast pedagogisch partner werden ouders nu ook educatief partner. We maakten pakketten met leermateriaal voor rekenen, taal en spelling en kinderen kregen een chromebook mee naar huis. Aanvankelijk focusten we op de kernvakken, later kwamen daar steeds meer creatieve opdrachten bij. De eerste keer dat die pakketten samengesteld moesten worden was er nauwelijks voorbereidingstijd. Het team heeft toen op een zondag bij elkaar gezeten om de leerstof voor de daaropvolgende twee weken klaar te maken.’

Uitproberen en bijsturen
‘We hebben ervoor gekozen om afhankelijk van de leeftijd van de kinderen het programma voor het thuisonderwijs te variëren. Voor de onderbouw enkele uren per dag, voor de middenbouw alleen de ochtenden en voor de bovenbouw de volledige schooldag. Er ging veel energie zitten in het voorbereiden van lessen die de leermotivatie versterken. De uitdaging was om de meer cognitieve lessen af te wisselen met spel en creatieve opdrachten. Dankzij de vindingrijkheid van het team, zijn we daar goed in geslaagd. We wilden niet alleen kinderen zo goed mogelijk betrekken bij de lessen, maar we wilden ook variatie aanbrengen in werkvormen om kinderen letterlijk in beweging te brengen. Zo moesten ze soms objecten in het huis gaan zoeken. Leraren werden steeds creatiever in het combineren van spelen en leren. Online lessen werden soms ook ingevuld met vooraf opgenomen lessen. En voor kinderen die dat nodig hadden, was er ofwel verdiepende leerstof of extra toelichting mogelijk. Waar de ouders aanvankelijk een nog noodzakelijk lessen begeleidden, namen we gaandeweg steeds meer over. Zo konden ouders zich weer richten op hun eigen werk. De kinderen van groep 4 waren de ochtenden bezig met online lessen en konden s‘middags vragen stellen of gewoon even kletsen met de leraar.’

Vertrouwen houden
‘De sociale kant van het onderwijs kwam absoluut het meest onder druk te staan door de maatregelen en de scholensluiting. Kinderen misten hun juf of meester, ze misten hun klasgenootjes, de ongedwongenheid, het vanzelfsprekende samenspel en gezamenlijke leren. Veel kinderen moesten ook ontzettend huilen toen we voor de tweede keer dicht moesten. Dat hakte er ook bij ons in. Er was onbegrip, boosheid en onzekerheid. En wij konden niet veel anders dan beloven dat het allemaal wel weer goed zou komen. Hoezeer wij soms ook zelf vertwijfeld waren, we moesten vertrouwen blijven uitstralen. En dat lukte ons ook. Voor kinderen was het tijdens de kerstvakantie heel dubbel. Ze waren wel vrij, maar konden nergens naartoe. Leuke dingen doen was beperkt tot de kleine cirkel rond huis.’

Veiligheid bieden
‘Voor de kinderen die thuis te kampen hadden met verzwarende omstandigheden, hebben we extra maatregelen genomen. Waar we twijfels hadden of signalen kregen over onveiligheid, hebben we meteen noodopvang geregeld. In sommige gevallen kon je echt spreken over een code rood situatie waarbij het heel urgent was dat kinderen konden vertrouwen op een veilige en stabiele plek. Wanneer dat aan de orde was, bleken ouders ook volledig aanspreekbaar. Als daar aanleiding toe was, vroegen we hen of we iets voor hun konden betekenen, hoe we eventueel konden helpen om spanningen of frustraties weg te nemen. Ouders weten dat ze bij ons hun verhaal kwijt kunnen en zijn meestal heel open. En ons team gaat daar op een heel natuurlijke manier mee om.’

Aantrekkelijk
‘Dat we de afgelopen periode veel hebben geleerd staat buiten kijf. Maar we hebben die lerende houding hier altijd wel, ook al was dat voor de buitenwereld misschien minder zichtbaar. Ouders hebben nu gezien hoe wij samen creatieve oplossingen wisten te realiseren. Onze aanpak is als een lopend vuurtje door Goirle gegaan met als gevolg dat we hele goede pers hebben en meer aanmeldingen voor het komende schooljaar binnen hebben gekregen. Daar zijn we superblij mee. Met de middelen die vrijkomen vanuit het Nationaal Onderwijsprogramma willen we vooral onze formatie versterken, zodat we nog kindgerichter onderwijs kunnen garanderen.’

Kiezen en delen
‘Om eerlijk te zijn, zijn de verschillen in niveau tussen leerlingen tijdens corona wel groter geworden. We hadden hier zoveel kinderen in de noodopvang dat we daar onmogelijk voldoende aandacht konden hebben voor het onderwijs aan deze kinderen. De leraren die we ter beschikking hadden, hadden we hard nodig voor het thuisonderwijs. Toen de scholen weer opengingen, hadden we zelfs collega’s die live lessen combineerden met thuisonderwijs voor zieke kinderen. Dat zou je vroeger niet bedacht hebben, dus dat is wel de winst van deze crisis.’

Luisterend oor
‘Qua communicatie met ouders hebben we als eerste prioriteit gegeven aan degenen die behoefte hadden aan noodopvang. Voor het overige hebben we ouders meestal via de mail geïnformeerd en via de app voor praktische zaken, bijvoorbeeld om te melden dat een groep thuis moest blijven. Verder waren we bijna elke dag aanspreekbaar op het schoolplein, bij het hek dan wel te verstaan. Nu plannen we als het goed weer is afspraken aan de buitentafel. Bijvoorbeeld om uitslagen van onderzoeken te bespreken, maar ook de rapportgesprekken.’

Blijven verbeteren
‘Voor de toekomst zie ik voor me dat we nu sneller dan gepland onze ICT visie gaan uitrollen. Wat voorheen nog een idee was, is immers nu al toegepast. We zullen ook nog sneller methodes gaan loslaten en meer vanuit leerdoelen gaan werken. Leren door te doen. Als een ding duidelijk is geworden, is dat we veel kritischer zijn geworden op onszelf. We vragen ons vaker af waarom we doen wat we doen. En nog meer dan voorheen, zien we waar de kansen liggen. Dat hoort ook bij wie we zijn als team. Solidair positief, relativerend en doelgericht.’