Publicatiedatum: april 2019
Artikel door: Pim Sigmans, Roos Oprinsen en Marieke de Nijs
Kwaliteiten en talenten inzetten voor leerlingen en het onderwijs
LeerKracht: elke dag samen een beetje beter worden
Samen werken aan verbetering van onderwijskwaliteit. Op dat gebied hebben de leerkrachten van basisschool Den Bongerd de smaak te pakken. Zeker omdat het gepaard gaat met verminderde werkdruk. Pim Sigmans, Roos Oprinsen en Marieke de Nijs vormen de initiatiefgroep voor de nieuwe leerKRACHT-aanpak. Een praktisch proces, ondersteund door concrete instrumenten, waarmee je een cultuur van continu verbeteren stimuleert. Met elkaar, met plezier en met zichtbaar resultaat.
Verbeterbord
Pim: ‘In plaats van de klassieke teamvergadering doen we nu korte ‘bordsessies’ van 15 tot 30 minuten over onderwerpen waarop we een verbeteractie willen doen. Dat scheelt niet alleen veel tijd, maar we bereiken er ook mee dat we samen op een heel planmatige en praktische manier het onderwijs versterken. Het ontstaat van onderaf dus is iedereen betrokken en gemotiveerd om het te doen slagen.’
Van doelen naar doen
Marieke: ‘De onderwerpen die we bespreken, zijn altijd geformuleerd in de vorm van doelen en zijn altijd gekoppeld aan onze waarden en schoolvisie. Wat willen we voor leerlingen bereiken en hoe kunnen we daarmee aan de slag gaan? Wat ik goed vind aan LeerKracht is dat iedereen evenredig aan bod komt, dat het een actieve houding vraagt en dat iedereen direct in de eigen groep kan toepassen wat wordt afgesproken. De bordsessies zijn deels op dinsdag, deels op donderdag. Dat betekent dat we zo ritme opbouwen en er concrete deelprojecten kunnen ontstaan.’
Minder druk
Roos: ‘Dankzij LeerKracht is er meer focus op de klas en heb je meer tijd om je lessen voor te bereiden. We zijn nog wel aan het zoeken naar wat voor ons het beste werkt, maar we zien nu al wat het oplevert in tijdwinst en resultaten. We zijn aan aan het begin van het schooljaar gestart en worden in het proces begeleid door een trainer van stichting LeerKracht. Vooral de inzet en samenhang van de instrumenten vraagt in het begin om toelichting en oefening. Dankzij de werkdruk-gelden waren we in staat om een event manager aan te stellen, zodat alles wat buiten het lesgeven gedaan moet worden, gewoon doorgaat.’
Leren van buiten en binnen
Pim: ‘LeerKracht is begonnen vanuit de gedachte dat het onderwijs baat kan hebben bij de zogenoemde ‘lean’ aanpak uit het bedrijfsleven waardoor efficiency en effectiviteit continu worden verbeterd. We hebben een tweedaagse gehad en zijn ook naar bedrijven geweest om te ervaren hoe zij dat aanpakken. Dat was heel leerzaam. Wat mij persoonlijk aanspreekt, is dat we veranderingen meteen in de klas terugzien en dat hierdoor collega’s ook weer enthousiast worden. We leren door te doen en leerkracht ervaren dat ze zich weer mogen richten op de kern van hun vak.’
Anders plannen
Marieke: ‘Ik heb met collega’s van de onderbouw nagedacht over de functie en toepassing van het planbord. Past dat nog wel bij onze waarden? Kan het misschien anders? We hebben toen verkend welke soorten planborden er bestaan en wat we ermee willen bereiken. Uiteindelijk hebben we aanpassingen doorgevoerd die beter kloppen met onze visie en die in praktijk ook goede resultaten laten zien. Het loont om nu en dan kritisch te kijken naar je bestaande patronen en dat ter discussie te stellen. De LeerKracht aanpak helpt om het zichtbaar te maken, knelpunten te benoemen en oplossingen te bedenken.’
Nieuwe kijk op spelling
Roos: ‘Vanuit het ‘verbeter-bord’ zijn we ook met spelling aan de slag gegaan. De vraag was hoe we het klankbewustzijn bij kinderen konden versterken. Zo’n vraag leidt eerst tot een onderzoek. Wat is er al over bekend? Wie heeft er iets over geschreven? We stelden onszelf de vraag wat er beter kon en hoe we dat wilden aanpakken. Uit de doelen volgen acties die we in de klas uitproberen en in de volgende bord-sessie bespreken we dan weer hoe het is gegaan en welke vervolgacties nodig zijn. Zo houden we de vinger aan de pols en zorgen we ervoor dat we vasthouden wat werkt en loslaten wat niet werkt.’
Samenhangend verbeteren
Pim: ‘De LeerKracht aanpak is opgebouwd uit vier instrumenten, die op elkaar aansluiten en die elkaar onderling versterken. In de bord-sessies bespreken we gezamenlijke doelen, waarna we samen lessen ontwerpen en toepassen in de klas. Wat we ook doen is bij elkaar in de klas gaan kijken en elkaar feedback geven op wat we zien. Tot slot gebruiken we ook de feedback van de leerlingen om de lessen te verbeteren. Nu wordt LeerKracht nog alleen binnen Den Bongerd toegepast, maar ik kan me voorstellen dat dit Edu-Ley breed ook prima zou kunnen ingevoerd. Het is in ieder geval voor ons een succesnummer.’