Publicatiedatum: juni 2020
Artikel door: Bart Lemans

Leerkring Startende leerkracht biedt platform voor ontwikkeling

In gesprek met Bart Lemans, basisschool coach Opleidingsschool

Open Hof, Bongerd en Kameleon zijn opleidingsscholen binnen Edu-Ley. Dat betekent dat jaarlijks zo’n 15 à 20 studenten van de Pabo, dansacademie en ROC ervaring komen opdoen of maatschappelijke stage lopen. Bart Lemans is als coördinator al vanaf de start in 2014 betrok-ken.

Stappenplan
Bart: ‘Studenten van de Pabo zijn voor ons natuurlijk heel belangrijk, want zij vormen de nieuwe lichting leerkrachten die we nodig hebben om ook in de toekomst onderwijs te kunnen blijven geven. Momenteel begeleiden we zo’n 14 Pabo studenten, van 1e jaars tot 4e jaars. Als ze in het laatste jaar zitten beginnen ze het jaar daarna mogelijk als startende leerkracht binnen Edu-Ley en krijgen ze een tijdelijke baan. Dat Pabo diploma is mooi, maar de proef op de som komt pas in de praktijk. Dan gaan ze leren en werken met verantwoordelijkheid voor een groep. Ze staan er gelukkig niet alleen voor, want vanuit Edu-Ley hanteren we een 10 stappenplan, waarbij de startende leerkracht gedurende het eerste jaar een coach krijgt aangewezen. Dat kan een teamleider of bouwcoördinator zijn, maar ook de directeur van de school. Die coaching wordt daarna geleidelijk afgebouwd.’

Gecombineerde leerkring
De startende leerkrachten hebben behoefte om met elkaar te sparren over wat ze ervaren en wat ze nodig hebben. Vandaar dat er binnen Edu-Ley sinds vorig jaar de Leerkring startende leer-kracht actief is. In die leerkring, die wordt begeleid door Bart, zaten uitsluitend leerkrachten die voor het eerst een eigen groep draaiden.
Bart: ‘Er zijn tal van onderwerpen waar we het over hebben in zo’n leerkring. Het kan gaan over een moeilijke kwestie met een leerling, over de klas, de bouw, het contact met ouders of colle-ga’s. Vorig jaar namen alleen de afgestudeerden aan de leerkring deel. Dit jaar doen voor het eerst ook leerkrachten in opleiding (LIO’ers) mee, dat wil zeggen de 4e jaars studenten, die al wel hun plek in het team hebben, maar nog geen volledige verantwoordelijkheid hebben voor een groep. In deze nieuwe -gecombineerde- leerkring wisselen studenten onderling ervaringen uit en bespreken we bijvoorbeeld ook wat zij in het onderwijs hopen te vinden en wat zij ver-wachten van een baan als leerkracht.’

Hulpvragen
Wat er in de gesprekken met de studenten duidelijk wordt, is dat het initiatief nog vaak bij de student zelf ligt om hulp te vragen. Andersom vragen leerkrachten nog te weinig hoe het echt gaat met de starter. Wel in algemene zin, maar te weinig specifiek, zoals: hoe verliep jouw ge-sprek met die ouders gisteren en kon je hen geruststellen? En nog wat gerichter: Wat doe jij met een vraag van een ouder die je ’s avonds via een app ontvangt? Studenten vinden het fijn om bijvoorbeeld ook te bespreken hoe ze om moeten gaan met de administratie of hoe ze hun tijd het beste kunnen managen. Ze willen weten hoe ze hun loonstrookje moeten interpreteren en welke mogelijkheden ze hebben om te werken aan verdieping van hun expertise.

Ruimte voor talent
Bart: ‘Ik merk dat wij in het onderwijs vaak nog traditioneel redeneren. We gaan er nog van uit dat iemand vers van de Pabo bij ons komt werken en dat iemand vervolgens 4 tot 5 dagen in de week alleen maar les wil geven. Willen we jonge mensen aan ons binden, dan zullen we flexibe-ler moeten zijn in wat we te bieden hebben. Iemand die een passie heeft voor muziek of voor sport bijvoorbeeld kunnen we misschien 1 dag per week de ruimte geven om lessen te ontwer-pen. Zo blijft het werk gevarieerd, kan de starter zijn passie vervullen en doen we tegelijk aan onderwijsvernieuwing en schoolontwikkeling. Die mix van taken en verantwoordelijkheden is een veel aantrekkelijker perspectief voor veel starters dan wanneer ze de hele week voor de klas staan. Door gebruik te maken van talenten, verrijken we het onderwijs voor kinderen en zorgen we voor minder verzuim en vitale leerkrachten. Ik kan wel een voorbeeld geven:. Stel ik ben een tuinier die het heerlijk vind om planten en kruiden tot groei en bloei te brengen. Geef mij de ruimte om de speelplaats te vergroenen en ik weet zeker dat we hier in no-time bijvoorbeeld een prachtige moestuin bij de school hebben. Kijk of er ouders zijn met groene vingers en ho-veniersbedrijven die mee willen helpen. Zijn er leerkrachten of kinderen die zich hier ook extra voor in willen zetten? Stel je eens voor wat dat betekent. Dan krijg je een enorme stijging van de ouderbetrokkenheid, met de energie om er samen iets moois van te maken, bevlogen leerkrach-ten en we halen de wereld de school binnen door kinderen belevingsgericht te laten leren. Dit zou ook helemaal in lijn zijn met de visie van Edu-Ley. Helaas is het in praktijk soms lastig om uit de bestaande kaders te breken.

Belangrijk om in gesprek te blijven
Bart: ‘De startende leerkracht vraagt vaak om ondersteuning in persoonlijke ontwikkeling. Leer-vragen hangen onder andere samen met communicatie en weerbaarheid. Hoe ga je bijvoor-beeld om met een ouder die zich dominant opstelt of die geen verantwoordelijkheid neemt voor grensoverschrijdend gedrag van zijn kind? Feit is dat de startende leerkrachten van van-daag met wat meer complexiteit te maken hebben dan zo’n zeven jaar geleden. De druk om te voldoen aan verwachtingen is groter en alles ligt onder een vergrootglas. Dat maakt goede be-geleiding alleen maar belangrijker. Afstemmen op wat deze jonge mensen willen en kunnen. Als werkgever hebben we de taak om starters sociale veiligheid, ondersteuning en perspectieven te bieden. Dat kost inspanning, maar de nieuwe generaties leerlingen plukken er uiteindelijk de vruchten van.’